CHRISTIAN HUYGEN (1629 - 1695)
Huygens là nhà vật lý, nhà toán học và thiên văn người Hà Lan. Ông sinh ở La Haye và theo học ở Đại học Leyden. Sau khi đọc một số tác phẩm toán học ban đầu của ông, Descartes đã tiên đoán ông sẽ có một sự nghiệp khoa học to lớn. Bị lôi cuốn bởi Vua Louis XIV, ông đã đến Paris và sống ở đó từ 1666 đến 1682. Giống như những nhân vật lớn đương thời như Newton và Leibizt, ông không lấy vợ.
Sau Galilée, cơ học đã được Huygens phát triển. Ông đã tìm được lời giải cho những bài toán về sự chuyển động quay, đưa ra ý tưởng về tác dụng ly tâm và nghiên cứu rất sâu về con lắc kép. Galilée đã khám phá ra đồng hồ con lắc từ năm 1641, nhưng ít người biết đến (đã có một mẫu do học trò của Galilei là Viviani chế tạo năm 1649 nhưng bị mất) và chỉ 15 năm sau, năm 1656, nhờ sự khám phá độc lập của Huygens, loại đồng hồ này mới được mọi người biết đến và nhanh chóng thấy rõ giá trị của nó. Huygen đã đưa đồng hồ con lắc đạt tới sự hoàn chỉnh chính xác cao và chỉ rõ cách làm cho nó có tính đẳng thời ngay cả với những biên độ lớn bằng cách dùng những má xiclôit.
Huygens còn tự làm lấy các thấu kính, kính thiên văn và kính hiển vi để đùng trong việc nghiên cứu của mình. Ông đã phát minh ra một loại thị kính có thể hiệu chỉnh được sắc sai ngang gọi là thị kính Huygens. Ông là người đầu tiên đã nói được cấu trúc của các vành Sao Thổ.
Huygens đã nghiên cứu rất kỹ lưỡng về hiện tượng khúc xạ kép và chỉ ra rằng, hiện tượng này có thể giải thích được trên cơ sở lý thuyết sóng của ánh sáng. Công trình Traité de la Iumière (Khảo về ănh sáng), trong đó ông trình bày lý thuyết này tại một cuộc họp của Viện Hàn Lâm Pháp vào năm 1678 và xuất bản vào năm 1690.
ĐĂNG MỘNG LÂN
