COMPA TỈ LỆ GALILÊ
Compa tỉ lệ hay compa hình quạt do Galilê phát minh năm 1597. Dụng cụ này là một cái khung có hai chân thước đính vào một trục ở đầu khung, hai chân có thể mở rộng hoặc khép lại tuỳ ý. Trên mỗi chân thước có khắc độ (số 0 được ghi tính từ trục thước). Nguyên lý của thước compa tỉ lệ rất đơn giản, lợi dụng các tính chất của hình tam giác đồng dạng (tức tính chất chia các đoạn tỉ lệ trên các cạnh đối ứng với góc theo các tam giác đồng dạng) người ta có thể giải quyết được nhiều vấn đề:
1. Chia một đoạn thẳng cho trước thành 5 phần bang nhau.
2 . Biến đổi các hình theo tỉ lệ cho trước.
3. Từ các đại lượng a, b, c cho trước có thể tìm tỉ lệ thứ tư khi vẽ hình (tức tìm x thế nào cho a:b = c:x)
4. Từ bình phương của một số ghi ở chân thước chia độ, có thể tìm được căn bậc hai của số đó.
5. Từ lập phương của một số ghi ở chân thước, có thể tìm căn bậc ba của số đó.
6. Dùng một compa tỉ lệ chế tạo đặc biệt, có thể dựa vào các số chia độ có thể tính ra độ dài dây cung của vòng tròn đơn vị, ngược lại nếu biết được độ dài dây cung có thể tính được góc, tức có thể dùng như một dụng cụ đo góc.
