THẺ TÍNH VÀ PHƯƠNG PHÁP TÍNH TOÁN BẰNG THẺ TÍNH.
Thẻ tính là loại công cụ tính toán ở Trung Quốc thời cổ đại. ''Thẻ'' thực tế là các thẻ nhỏ bằng tre. Thời bấy giờ chưa có giấy nên các nhà toán học thời cổ đại đã dùng các thẻ tre nhỏ sắp xếp khác nhau để tiến hành tính toán. Dùng thẻ tính để tiến hành tính toán và ghi số được chia làm hai loại: Kiểu dọc và kiểu ngang
Người xưa có nói: ''Phàm trong tính toán trước hết phải chú ý vị trí, một dọc, mười ngang, trăm ngàn theo cùng một kiểu, ngàn chục như nhau, vạn trăm cùng giống''. Câu nói đó có nghĩa là: Trong tính toán trước hết phải chú ý đến vị trí của chữ số. Số chỉ hàng đơn vị được xếp theo kiểu ngang, số hàng chục theo kiểu dọc, chữ số hàng trăm xếp theo kiểu dọc, chữ số hàng nghìn lại theo kiểu ngang, cứ thế xen kẽ nhau các chữ số ở các vị trí được xếp dọc, ngang...Ví dụ số 6614 sẽ được xếp thành số 235 được xếp ׀׀׀׀ ׀׀. Số không (0) được biểu diễn bằng cách bỏ trống.
Khi tính toán người ta vừa đọc khẩu quyết vừa sắp xếp, dịch chuyển các thẻ tính là được kết quả. Ví dụ ta cần thực hiện phép tính nhân 235x4. Trước hết ta xếp các thẻ tính các số 235 và 4 thành hai hàng; hàng trên là số 285 (|| Ξ ||||) hàng dưới là số 4 (||||), ở giữa hai hàng có khoảng trống. Lấy số 4 (||||) nhân với chữ số đầu của số 235 là chữ số 2 (||) và đọc khẩu quyết ''bốn lần hai là tám'', xếp số 8 (|||) vào hàng trống ở giữa hai hàng (tức giữa hai số 235 và 4). Sau đó lại đọc ''bốn lần ba mười hai'' và cộng 12 (|= vào số ở giữa, số hàng đơn vị của 12 cộng thêm số 8 đã có sẵn thành số 9 và số . Sẽ thành ; Cuối cùng đọc tiếp ''bốn lần năm hai mươi'', chữ số ở vị trí hàng chục số 2 (||) sẽ cộng thêm với chữ số 2 (||) đã có trước sẽ thành 4 (||||) và số không sẽ ở bên phải số 4 (||||) và là khoảng trống do đó ta được số “”(940)
Dùng thẻ tính để tiến hành các phép tính cộng, tính trừ thì rất đơn giản. Trước hết xếp các số thành hai hàng, sau khi tiến hành cộng, trừ sẽ biến thành một hàng là kết quả. Ví dụ ở hình bên dưới biểu diễn kết quả thực hiện phép cộng 43792 + 3056 = 46846.
Có thể dùng thẻ tính để thực hiện các phép tính chia, phép tính bình phương v..v.. nhưng phép dịch chuyển các thẻ tính có phức tạp hơn.
