Nội dung

DÒNG CHỮ KHẮC TRÊN MỘ CHÍ ĐIÔPHĂNG.

Dưới đây là những dòng chữ khắc trên mộ chí của Điôphăng, người được mệnh danh là cha đẻ của toán học cổ Hy Lạp:

Dưới nấm mồ yên nghỉ

Điôphăng lừng danh

Một con người vĩ đại

Một phần sáu cuộc đời

Ở độ tuổi thiếu niên

Sống an nhàn thanh thản

Nửa quãng đời sau đó

Bước vào tuổi trưởng thành

Một phần bảy tiếp sau

Gia thất mới yên bề

Lại năm năm trôi qua

Sinh được con nối giõi

Cậu quý tử mệnh bạc

Sống bằng nửa đời cha

Buồn vì nỗi thương con

Bốn năm sau ông tiếp

Đi vào cõi vĩnh hằng.

Điôphăng đã nghiên cứu nhiều phương trình bao gồm phương trình bậc hai một ẩn, phương trình vô định nhiều ẩn. Dòng chữ khắc trên bia mộ trên đây chính là nội dung để viết nên phương trình tính khoảng đời của ông.

Gọi tuổi thọ của nhà toán học Điôphăng là x, theo điều kiện ở bia mộ ta có phương trình:

Giải ra tìm được x = 84. Do đó tìm thấy được Điôphăng kết hôn lúc 33 tuổi, năm 38 tuổi sinh con, tuổi thọ của con ông là 42 tuổi, còn ông thọ 84 tuổi.

Để ghi nhớ công ích của Điôphăng người đời sau đã gọi các phương trình vô định là phương trình Điôphăng. Như 3x + 5y = 14; x² + y² = z² .v.v. . .