MÁY TÍNH CƠ KHÍ VÀ MÁY PHÂN TÍCH.
Bàn tính, compa tỉ lệ, thước tính lôgarit v.v. . . đều không thể tự đọng tính toán liên tục cũng không thể lưu trữ kết quả tính toán, tốc độ tính toán không đủ nhanh, vì vậy người ta muốn chế tạo một loại máy tính cơ có thể thay người tính toán với tốc độ nhanh.
Vào năm 1642, nhà toán học Pháp Paxcan đã phát minh máy tính cơ đầu tiên trên thế giới. Máy tính này giống như một đồng hồ lợi dụng chuyển động của các bánh xe răng để chuyển vị tra của các chữ số. Khi tính toán sẽ dùng một chìa khoá nhỏ để phát động chuyển động của các bánh răng xe, kết quả tính toán sẽ được ghi lại trên một bánh xe nhỏ có ghi chữ số, kết quả tính được đọc khi hiện ra trên một lỗ nhỏ. Sau khi tính toán có thể xoá và trên lỗ sẽ xuất hiện các chữ số 0. Với loại máy tính này chỉ thực hiện được các phép cộng, phép trừ, thao tác rất phức tạp, nhưng vào thời bấy giờ, đó đã là phát minh nổi tiếng, và trở thành khởi điểm để tiến hành cuộc cách mạng về máy tính. Đó chính là cơ sở để sau này người ta phát minh ra các loại máy tính quay tay.
Các loại máy tính cơ kiểu quay tay và các loại máy tính điện động có thể tiến hành bốn loại phép tính, nhưng người tính toán phải tự mình thao tác nên tốc độ tính toán bị hạn chế. Để khắc phục nhược điểm này, nhà toán học, nhà quản lý người Anh là Bapbe đã phải bỏ ra 10 năm miệt mài, đến năm 1833 ông mới sáng chế ra máy phân tích. Loại máy phân tích này dùng các bánh xe có khắc chữ số để lưu trữ số liệu, qua sự chuyển động của các bánh xe răng để tiến hành tính toán. Người ta dùng một nhóm bánh xe răng kết hợp với một hệ thống đòn bẩy làm cơ cấu để chuyển đưa số liệu, dùng các tấm bìa đục lỗ để nhập số liệu và trật tự tính toán. Dùng bìa đục lỗ và máy đánh chữ để đưa số liệu ra. Do sự hạn chế của điều kiện kỹ thuật đương thời nên Bapbe đã tốn nhiều tiền của mà vẫn không thành công, kết quả là ông chỉ thu được một mô hình cơ khí. Thế nhưng ông cũng không ngờ được rằng đó chính là cơ sở sinh ra máy tính điện tử ngày nay. Mô hình cơ khí này còn được trưng bày tại viện bảo tàng Kenlintơn ở Anh. Năm 1890 Hơlêrit dựa theo thiết kế của Bapbe đã chế tạo một máy tính cơ điện, sử dụng có hiệu quả trong công tác điều tra dân số ở Mỹ.
