1920
Mở bọc xác ướp Wah
1920 Các tượng của Meryrehastef
Khám phá / khai quật 1920 bởi Herbert E. Winlock
Địa điểm Thebes (Deir el-Bahri, dưới cổng TT280)
Thời kỳ Vương quốc giữa, Triều đại thứ 12, Vương triều Ammenemes I 1991-1962 trước Công Nguyên.
“Nếu các hành lang của khu mộ [Meketre] được dọn sạch sẽ đã đem lại cho chúng ta một kho báu thật sự [về các kiểu mộ] thì điều đó đã chứng minh việc dọn quang bờ đắp và sân thông suốt hơn của chúng tôi là đúng đắn... Nhưng... hơn thế nữa, may mắn lại đến với chúng tôi, ngay ở ranh giới các khai quật của các người tiền nhiệm, trên đầu bờ đắp, chúng tôi tìm thấy... một ngôi mộ nhỏ chưa ai đụng đến của một gia nhân của đại nhân tên là Wah”.
HERBERT WINLOCK
(Trái) Xác ướp của Wah qua tia X, chụp năm 1935, phát hiện kho tàng chôn giấu. (Ba hình phải) Các giai đoạn mở bọc xác: trên, như ta thấy mặt bằng giấy bìa mạ vàng hé nhìn qua băng quấn; giữa khối lượng vật lót và băng quấn đã được lấy đi; dưới, xác khô quắt.
Việc khai quật mộ của Wah cho ta thấy, trong ngành khảo cổ học Ai Cập, khôn ngoan là đừng bao giờ khẳng định bất cứ cái gì là chắc chắn: khu vực mà ngôi mộ được tìm thấy đã được đào bới và mang lại những kho báu bất ngờ. Một chút quan tâm phải được coi là đáng để mong đợi - nhưng có những bất ngờ còn giấu kín. Ngày 24-03-1920, nhà khai quật Herbert Winlock, với phong cách riêng của mình đã mô tả:
“Suốt tuần lễ chúng tôi di dời các mẫu hình của Meketre (tr-201) đến từ lâu đài [Malqata, nơi các công trình khác đang tiến triển]. Và, vì vậy chúng tôi tăng cường các nhân công trở lại lục lọi những phần của sân trong, tuồng như đã được đào bới trước đây... Ở chỗ đá sụp xuồng đột ngột [một thành viên trong nhà của Meketre] Wah có một đường dốc nhỏ chèn ngang, dẫn đến một đường hang dài khoảng 26 feet, cao và rộng 5,5 ft. Lối vào, khi chúng tôi khám phá ra nó, vẫn còn bức tường gạch bùn chặn ngang và khi chúng tôi chụp ảnh, rồi phá nó, chúng tôi có thể thấy quan tài của ông ta dựa vào tường, không bị quậy phá. Mọi thứ vẫn y nguyên như khi các thầy tư tế để lại từ bốn ngàn năm trước đây. Ngay ở bên trong cánh cửa còn một vài bó đuốc tàn, tro rơn cháy rất mịn như tàn thuốc - rơi từ một bó đuốc lúc chôn cất. Cẩn thận để sang một bên tấm vải trắng phủ quan tài khi nó được mang lên đồi, và dưới quan tài là ba dải vải để buộc thắt lại và bỏ sang phía bên kia; ở chân quan tài là mẫu gỗ để hạ nắp quan tài xuống và những người làm nghề mai táng đã bỏ đó khi nắp đã được đậy lại. Ở gần đầu quan tài được vẽ đôi mắt để người chết có thể nhìn ra thế giới và trước “cửa sổ” này người ta để mười hai miếng bánh hình trụ, chân phải trước của một con bò, chặt ra như phần chia cho người chết trong bữa tiệc chôn cất, và một bình bia. Bình đựng bia có dạng giống bình nước của Meketre và có nút như những bình được bày ra đó, nút là một quả cầu bằng đất sét. Nhưng bia đã lên men, bắn nút về một hướng và bình lăn về hướng đối diện, và nơi nó đánh đổ bia xuống nền có một mẫu bánh mì khô.”
(Trái) Năm vòng cổ được tìm thấy trong bọc xác ướp, bằng vang bạc, một tập hợp đa dạng bán đá quý, xteatit tráng men và sứ. (Phải) Đồ tráng sức hình bọ hung tuyệt vời của Wah, khắc chữ ở phía sau với tên cùng tước vị của Wah và chủ ông ta, Meketre, và trang trí trên nền phẳng hình cuốn và những chữ bùa tượng hình.
1920 - CÁC TƯỢNG CỦA MERYREHASTEF
“… Chúng tôi đến Sedment ngày 17 tháng 12 năm 1920. Đây là một vùng cao đáng sợ của sa mạc… [nhưng] phần thưởng của đợt khai quật này là một phòng của chủ đền thờ đục trong đá với một huyệt ở góc sân. Khoảng 10 feet dưới huyệt có ba tượng gỗ của người chủ Mery – Raha – Shetef ở độ tuổi khác nhau, chàng trai, người chủ trại, và người lớn tuổi; tượng lúc trai trẻ [Bảo tàng Anh quốc EA 55722] chi tiết nhất và là bức tượng có hồn nhất thời vương quốc cổ.”
FLINDERS PETRIE
| CÁC BỌC XÁC ƯỚP CỦA WAH |
| SỐ | MÔ TẢ | GHI CHÚ |
| 1 | Khăn quàng khoác ngoài giống váy | Phiếu chỉ dẫn: “vải của đền thờ bảo vệ Nytankhsekhmet, tiếng nói sự thật.” |
| 2 | 12 băng quấn quanh lên xuống, mỗi băng dài 12 m (40 ft) và rộng 15 cm (6 in) | |
| 3 | Những tấm và miếng vải lớn gấp lại để lót vào xác ướp cho có hình ống | |
| 4 | Lớp băng dày bọc một lớp nhựa ngoài | |
| 5 | 20 tấm và đệm lót | Mặt nạ bằng cạc tông |
| 6 | 10 tấm vải và đệm lót | |
| 7 | Lớp băng dày thứ hai bọc lớp nhựa ngoài | |
| 8 | 12 tấm và đệm lót nữa | ở dưới: lớp đầu đồ trang sức – 4 vòng một hột (vàng, bạc, bán đá quý, sứ) |
| 9 | 6 tấm và đệm lót nữa | ở dưới: lớp thứ hai đồ trang sức – dây hột ở ngực: 4 bọ hung lớn (2 bạc, 1 đá xanh da trời, 1 sứ trên cánh tay) |
| 10 | 6 băng lớn và một tá tấm và đệm lót | |
| 11 | Lớp thứ ba nhựa phủ ngoài băng tay và chân bọc riêng | Lớp này: đồ trang sức – vòng cổ rộng bằng sứ, vòng cổ tay và cổ chân; nhà thằn lằn; dế |
| 12 | Vô số những băng và tấm vải | Đồ trang sức: hạt – seweret bằng cacnelian ở lòng bàn tay trái. |
| ● xác ướp: tay bắt chéo trước ngực |
| ● không được ghi vào danh sách xác ướp: chuột chết “ném vào đầu gối xác ướp và dấu những người băng sau” |
| ● tổng số lượng vải để bọc xác ướp: 375 m2 (4.000 sq.ft); 845 m2 (9,100 sq.ft) tổng cộng từ ngôi mộ. |
| ● 60 + tấm với phiếu chỉ dẫn ghi bằng mực – dấu tượng hình hay tên của chủ nhân (11 của Wah); những tên thường bị xé ra vào thời cổ đại; sáu miếng vải ghi niên đại Vương triều của Nebhepetre Mentuhotep và Ammenemes I. |
