Tài liệu: Sự tiến hóa trong khâu sắp chữ

Tài liệu
Sự tiến hóa trong khâu sắp chữ

Nội dung

SỰ TIẾN HÓA TRONG KHÂU SẮP CHỮ

 

Những cố gắng đầu tiên để cơ khí hóa việc sắp chữ bắt đầu diễn ra ở Thế kỷ XIX, thời mà người sắp chữ còn phải nhặt từng chữ kim loại một để sắp vào tay chữ làm thành một dòng chữ theo một phương pháp thủ công hầu như không thay đổi kể từ thời Gutenberg. William Church là người đầu tiên được nhận bằng sáng chế cho chiếc máy sắp chữ của ông tại Boston năm 1822 và tiếp theo sau ít lâu có thêm nhiều nhà sáng chế khác.

Nhưng, bước nhảy vọt quyết định trong việc sắp chữ cơ khí và đúc chữ diễn ra năm 1884 tại Cincinanti (Mỹ); khi một nhà chế tạo đồng hồ gốc Đức tên là Ottomar Mergenthaler sáng chế ra chiếc máy linôtíp, chiếc máy đầu tiên cho phép sắp được 6.000 chữ một giờ so với sắp tay là 1.400 chữ một giờ. Nguyên lý vận hành của máy linôtíp như sau: khi ấn vào các phím trên bàn phím, những khuôn chữ bằng đồng khắc lõm được lấy ra khỏi hộp đựng chữ và sắp thành dòng rồi được chuyển đến chỗ đúc. Khi đúc xong, cả dòng chữ đúc liền một khối ấy được hất ra khỏi máy và các khuôn chữ trở về chỗ cũ trong hộp đựng chữ chờ được sử dụng tiếp theo dòng khác.

Năm 1897, cũng tại Mỹ, kỹ sư Anh Toblert Lanston tách rời hai khâu sắp chữ và đúc chữ, cho ra đời chiếc máy mônôtíp đầu tiên. Máy này cũng dùng bàn phím, nhưng khi ta ấn một phím thì cuộn giấy trong máy sắp chữ được đục một tổ hợp khác nhau tùy theo từng chữ. Cuộn giấy đục lỗ ấy điều khiển hoạt động của bộ phận đúc và cho đúc rời từng chữ một. Do dùng mônôtíp có chất lượng cao nên loại máy này đóng vai trò hàng đầu trong việc in sách.

Những tiến bộ kỹ thuật nhiếp ảnh đã đưa đến những cố gắng nhằm thay thế chữ kim loại bằng chữ chụp tức chữ thực hiện bằng phương pháp nhiếp ảnh. Máy lumitíp do hai người Pháp là Reré Hlgonnet và loại Moyroud sáng chế trong những năm 1940 là một trong những thành công đầu tiên của phương pháp sắp chữ chụp. Những kiểu máy kế tiếp theo phương pháp này đã có thể sắp tới hơn 28.000 chữ một giờ. Ở máy mônôphôtô (máy sắp chữ chụp theo nguyên lý của máy mônôtíp) ra đời tại Anh năm 1950, người ta còn có thể phóng to ra hoặc thu nhỏ lại kích thước của chữ khi chiếu lên một mặt cảm quang.

Đến năm 1980 và những năm đầu của 1990, sự bùng nổ vang dội trong lĩnh vực điện tử đã gióng hồi chuông báo tử cho loại chữ chì của Gutenberg. Thay cho những băng giấy đục lỗ để điều khiển máy sắp chữ, người ta dùng một máy tích điện tử có chương trình để lộ sáng các chữ lên mặt phim cảm quang, khiến cho có thể đặt được tốc độ từ 30.000 đến 100.000 chữ một giờ. Năm 1960, với sự ra đời của những loại máy tính nhanh hơn dùng ống tia catốt, việc sắp chữ đạt được tốc độ rất lớn: 600.000 chữ một giờ.

Một phát triển quan trọng khác cũng ở thời kỳ này là việc đưa sử dụng máy đọc chữ bằng quang học, "quét" những bản in hoặc bản bản đánh máy với tốc độ 300.000 chữ một giờ để đưa vào máy sắp chữ, chụp điều khiển bằng máy tính.

Sự ra đời của vi mạch và máy vi tính cũng như màn display làm hiện lên những chữ được sắp đã nâng lên rất nhiều năng suất xử lý văn bản. Ta có thể đọc và sửa văn bản trên màn hình trước khi ghi nó vào bộ nhớ của máy tính. Tuy nhiên, tốc độ sắp chữ của máy sắp chữ chụp dùng ống tia catốt cũng có giới hạn vì phải chọn riêng từng chữ trên đồng mô ảnh.

Một phương pháp sắp chữ khác được Rudolf Hell ở Kiel (CHLB Đức) cho ra đời năm 1965. Với chiếc máy Digiset của ông, một thiết bị quét phân tích mỗi chữ thành những điểm sáng hình vuông nhỏ li ti và được lưu giữ trong bộ nhớ từ của máy tính dưới dạng số. Khi ta chọn chữ những điểm vuông được kết hợp lại trên phim (cũng lại dùng ống tia catốt) thành chữ ô kích thước yêu cầu. Với tốc độ hơn 1 triệu chữ một giờ, đây cũng là một bước tiến quan trọng khác trong kỹ thuật sắp chữ.

Năm 1976, tia laser bắt đầu được dùng thay cho tia catốt trong việc ghi chữ bằng số. Phương pháp này cho phép đạt được những chữ sắc nét hơn nữa. Việc lưu giữ văn bản bằng số mở ra những khả năng to lớn trong việc truyền tin tốc độ nhanh trên khắp Thế giới, bằng vệ tinh hay làng sợi quang học.




Nguồn: bachkhoatrithuc.vn/encyclopedia/157-02-633386017191093750/Lich-su-Nghe-in-va-Xuat-ban/Su-tien-hoa-tr...


Chưa có phản hồi
Bạn vui lòng Đăng nhập để bình luận