Cuộc sống ở các thành phố
Các khu vực rộng lớn của các thành phố chủ yếu ở Trung Quốc giống như những công trường khổng lồ. Các trung tâm phố cổ đang được tái tạo lại. Các khối nhà ở và các khối nhà công sở xuất hiện hầu như chỉ qua một đêm. Các điểm công nghiệp mới của các ngành công nghệ cao và các mạng lưới giao thông đang phát triển cũng là một bộ phận của tăng trưởng nhanh. Tốc độ phát triển đô thị này đang gây ra những vấn đề xã hội như thiếu nhà ở, thất nghiệp, tắc nghẽn giao thông, căng thẳng về dịch vụ sức khoẻ và y tế.
Bắc Kinh
Đối với nhiều người thành phố, chất lượng cuộc sống đã được cải thiện nhiều trong 20 năm qua. Tại Bắc Kinh, các khu dân cư mới đều có chỗ ở thông thoáng hơn và có mọi tiện nghi của cuộc sống hiện đại. Người dân thành phố có thu nhập cao hơn và được tiếp cận với giáo dục, phúc lợi xã hội và các hoạt động giải trí. Nhà cửa đắt nhất là nhà cửa ở ven rìa đường vành đai thứ tư.
Một số ngôi nhà truyền thống còn sót lại ở trung tâm Bắc Kinh đang biến thành những ngôi nhà tân kỳ hơn. Tuy nhiên, nhiều ngôi nhà cổ đang bị phá đi. Những người ở những ngôi nhà cũ đã chuyển đến các khu nhà mới ở ngoại ô thành phố. Để làm cho thành phố “xanh hơn”, chính phủ lên kế hoạch thành lập những khu vực xanh, những con đường trồng cây và các công viên thành phố lớn. Chúng sẽ làm tăng không gian xanh của thành phố, cải thiện môi trường đô thị. Trong trung tâm của Bắc Kinh là Khu Kinh doanh Trung tâm Hiện đại. Tại đây, có nhiều nhà ở hơn so với các quặng kinh doanh trung tâm của các nước giàu có hơn, tuy nhiên đường phố chính cũng có các ngân hàng, công sở, cửa hàng và các cơ sở hoạt động giải trí, như các trung tâm, các quán bar, các nhà hàng, các trung tâm văn hóa và nghệ thuật. Khu Kinh doanh Trung tâm hiện đại nằm không xa hai điểm hấp dẫn du lịch chính của Bắc Kinh là Tử Cấm Thành và quảng trường Thiên An Môn. Quảng trường Thiên An Môn là điểm hội tụ mà xung quanh nó tập trung những ngôi nhà công cộng chính. Đây cũng là nơi diễn ra những hoạt động công cộng chủ yếu.
Một thành phố với 13 triệu dân cũng sinh ra nhiều vấn đề. Một thách thức là việc 11.000 tấn rác thải được thải ra mỗi ngày. Ô nhiễm không khí cũng là một vấn đề lớn khác. Có nhiều ngành công nghiệp gây ô nhiễm được đặt ở trung tâm Bắc Kinh và các chất thải từ giao thông càng làm tăng thêm các mức ô nhiễm. Nghiêm trọng hơn, vào mùa xuân, những cơn bão bụi gây ngạt thở trùm lên thành phố, mỗi lượt kéo dài mấy ngày (Xem trang 55). Việc giải quyết ô nhiễm không khí là một trong những điều kiện để Bắc Kinh được phép đăng cai Thế Vận Hội 2008.
Được làm việc ở Bắc Kinh là một điều ngày càng khó khăn. Khoảng mười năm trước, 58% các hành trình được thực hiện bằng xe đạp. Ngày nay, con số này là 40%. Do mọi người sống ngày càng xa nơi làm việc nên số người đi làm đều đặn mỗi ngày cũng tăng. Giao thông thường bị ách tắc.
Năm 2003, Bắc Kinh có nhà máy đốt rác thải đầu tiên. Các ngành công nghiệp gây ô nhiễm được đưa ra khỏi trung tâm Bắc Kinh. Xe buýt và taxi là một phần của hệ thống giao thông công cộng và đến khoảng năm 2008, khoảng 90% xe buýt và taxi sẽ chuyển từ sử dụng diesel sang sử dụng khí gas tự nhiên, giúp giảm khí thải do giao thông sinh ra. Các hệ thống giao thông phục vụ đại chúng, như metro và tàu điện, được mở rộng đến các khu ngoại ô mới.
Thành phố Thượng Hải
Thượng Hải, không phải bàn cãi gì nữa, là thành phố đứng đầu ở châu thổ sông Dương Tử và ngày càng có đông người hơn chuyển đến sống ở khu đô thị của nó. Dự báo đến năm 2002, dân số sẽ lên 16 triệu người và 8 triệu người sẽ sống ở khu vực trung tâm thành phố. Để giải quyết vấn đề tăng dân số trong giai đoạn 1999 – 2002, một chương trình phối hợp đối với toàn bộ khu đô thị của Thượng Hải đã được chính quyền nhân dân thành phố Thượng Hải đặt ra.
Khu trung tâm của thành phố
Khu trung tâm thành phố được bao quanh bởi Đường vành đai ngoài. Khu Kinh doanh Trung tâm Hiện đại mới được xây dựng ở Lục Gia Chủy (Phố Đông) như là một phần của kế hoạch đối với khu vực đô thị. Ở khu vực kinh doanh cũ, những toà nhà thương mại cao đã thay thế những ngôi nhà ngày trước. Những người dân sống ở những ngôi nhà cũ đã chuyển đến các khu ngoại ô hay là đến Phố Đông. Trường đua ngựa cũ nay là một khu vực công cộng thoáng rộng, nơi có Công viên Nhân dân và quảng trường Nhân dân và là nơi có những công trình xây dựng công cộng mới, như Viện bảo tàng, Nhà hát và Trung tâm quy hoạch đô thị.
Bên trong Đường vành đai nội bộ, các hoạt động quan trọng nhất là các hoạt động hành chính, tài chính, thương mại, văn hóa và du lịch. Bên ngoài khu trung tâm là các ngành công nghệ cao và các ngành công nghiệp không gây ô nhiễm. Khoảng 20 khu vực sinh sống cũng sẽ được xây dựng.
Sự gia tang mật độ (sấp xếp một cách thích hợp mật độ dân số cao và mật độ hoạt động cao trong một khu vực hạn chế là đặc điểm then chốt của mọi sự phát triển mới. Những toà nhà cao, những toà nhà tân kỳ chọc trời của Thượng Hải là những tòa nhà đa chức năng.
Thượng Hải đang hết sức chú trọng đến môi trường đô thị. Sông Hoàng Phố và sông nhánh Tô Châu hiện nay đang được làm sạch và chúng sẽ tạo thành những “hành lang xanh” của Thượng Hải. Cây xanh được trồng xen lẫn sẽ làm tăng không gian xanh của Thượng Hải lên 7m2/người, giúp cải thiện môi trường sinh thái đô thị. Đã lập kế hoạch trồng một vành đai cây xanh quanh khu trung tâm.
Các thành phố vệ tinh
Để ngăn cho trung tâm thành phố Thượng Hải không phình ra và sử dụng tốt các nguồn lực có sẵn, 11 thành phố vệ tinh mới sẽ được xây dựng (các thành phố riêng rẽ nằm gần Thượng Hải và có liên hệ gần gũi với nó). Mỗi thành phố sẽ có một chức năng chính, ví dụ như hành chính, công nghiệp hay giao thông. Ngoài các thành phố vệ tinh này, các kế hoạch cho tương lai còn dự định xây dựng 22 cụm đô thị nông thôn (các cụm đô thị nông thôn này có qui mô lớn hơn các đô thị nông thôn riêng lẻ), 80 đô thị nông thôn và vô số các làng.
Giao thông đô thị
Bên trong Đường vành đai nội đô, các con đường của thành phố được quy hoạch nghiêm ngặt. Từ trung tâm, các con đường sẽ được quy hoạch thành đường tròn hay đường nan quạt. Những con đường nan quạt sẽ nối các thành phố vệ tinh với trung tâm thành phố. Một hệ thống các đường cao tốc với những đoạn bắc trên cao được xây dựng. Chúng cho phép xe cộ lưu thông với tốc độ 80,120km/h.
Nhiều người trong nội đô đi làm bằng metro hay tàu điện (mở năm 2000). Nhiều người đạp xe đạp đi làm, tuy nhiên một số khu vực trong trung tâm thành phố lại cấm không cho đi xe đạp để giảm ách tắc giao thông và, cuối cùng, 16 cây cầu và đường hầm sẽ nối hai bờ của các con sông.
Tháng Bảy 2002, dịch vụ mới là dịch vụ chuyên chở bằng phà bắt đầu hoạt động, tạo thêm một loại phương tiện qua sông nữa. Đến năm 2000 loại tàu hỏa Maglev (tàu hoả chạy trên đệm từ trường) đã nối liền Lục Gia Chủy với sân bay Phố Đông.
