Truyện: Cuộc Chiến Khuy Cúc

Tác giả: Louis Pergaud

Thể loại: Tiểu thuyết

Lũ trẻ làng Longeverne chắc chắn là những kẻ “kỳ cục” nhất quả đất: chẳng có ai mong ngóng ngày tựu trường đến mòn mỏi rồi lại hạnh phúc khi chuông báo hết giờ học đến tột độ như chúng. Giữa những “kẻ kỳ cục ấy” là một mối liên kết cực kỳ chặt chẽ, một sự thấu hiểu cực kỳ sâu sắc mà thầy giáo, bố mẹ, cha xứ hay bất cứ ai khác không phải thành viên đều không lý giải nổi. Thế nên những tượng thánh mặc quần, những đội quân trần như nhộng, những khuy cúc quần áo trong nhà không cánh mà bay và những trận chiến lẫy lừng “cười chết thôi” với “kẻ thù” Velrans mới “có dịp” thành hình…

Bọn trẻ hai làng Longeverne và Velrans tiến hành một cuộc chiến tranh khuy cúc! Một cuộc chiến, từ xửa từ xưa, dĩ nhiên là trẻ con, nhưng hề kém lớn lao nghiêm trọng. Không đổ máu như chiến tranh của người lớn, đương nhiên, nhưng cũng nguy hiểm xiết bao khi thân đã lỡ rơi vào tay địch mà mình thì tự ái đằng đằng! May mà sẵn khuy còn cúc! Thiếu thứ chiến lợi phẩm tối hậu ấy thì sao thoát khỏi thân phận của kẻ thủ bại, ôi ô danh, ôi xấu hổ, bị lột truồng nhục nhã, chim cò tồng ngồng, đít lằn lươn trạch…

Cuộc chiến khuy cúc được coi là cuốn sách dành cho trẻ em nhưng không thể không thừa nhận sự thật nó cũng là cuốn sách dành cho người lớn. Bất kỳ ai muốn hồi tưởng thời tuổi trẻ của mình đã sống động bao nhiêu, tự do bao nhiêu đều nên đọc tác phẩm này. Nó như gián tiếp phản ánh một cuộc chiến tranh thực thụ và làm sáng tỏ nhận định rằng loài người có thể nực cười ra sao và chiến tranh thì hết sức vô ích như thế nào. Chất hài hước tuyệt vời, vốn tiếng lóng phong phú đến khó tin cùng những giá trị nhân văn mà nó đề cập chính là các lý do khiến Cuộc chiến khuy cúc, dù đã ra đời cách nay gần một thế kỷ, vẫn luôn được mọi thế hệ, mọi lứa tuổi trên khắp thế giới đón nhận, được dựng thành phim rất nhiều lần cả ở cái nôi của điện ảnh thế giới là Pháp và kinh đô của điện ảnh thế giới là Hollywood và được nhận giải thưởng điện ảnh Jean Vigo uy tín của Pháp.

Cuộc chiến khuy cúc là tác phẩm kinh điển trong đó Louis Pergaud, văn tài đầu xanh bạc mệnh của nước Pháp, đã trút vào cả nhiệt tình, cả nhựa đời, cả cái hài thô sống nghịch dị kiểu Rabelais cùng nỗi buồn thơ ấu vĩnh cửu…. Một kiệt tác. Tuỳ tâm vỡ bụng.

“Một tác phẩm văn học kinh điển dành cho thiếu nhi, cho những người không ngại vượt qua sự e thẹn của lời nói.” (- Xavier Marciniak)