THÔI HIỆU
(704 - 754)
Người Biện Châu, huyện Khai Phong, tỉnh Hà Nam. Đậu tiến sỹ, làm quan đến chức Tu huân viên ngoại lang.
Ông nổi tiếng với bài Hoàng Hạc lâu. Tương truyền Lý Bạch đến chơi Võ Xương, lê xem lầu Hoàng Hạc, thấy có thơ của Thôi Hiệu thì nói rằng: “Cảnh trước mắt đẹp quá, chưa tìm ra lời thì đã thấy thơ của Thôi Hiệu đề ở đấy rồi!”
Lý Bạch khâm phục, bèn thôi không đề nữa.
1. HOÀNG HẠC LÂU
Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,
Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu.
Hoàng Hạc nhất khứ bất phục phản,
Bạch vân thiên tải không du du.
Tình xuyên lịch lich Hán Dương thụ.
Phương Thảo thê thê Anh Vũ châu.
Nhật mộ hương quan hà xứ thị?
Yên ba giang thượng sử nhân sầu.
Dịch nghĩa:
LẦU HOÀNG HẠC
Người xưa đã cưỡi hạc vàng bay đi rồi.
Ở chỗ này đây chỉ còn trơ lại một ngôi lầu tên là Hoàng Hạc.
Hạc vàng đã bay đi rồi, không trở lại nữa.
Mây trắng ngàn năm vẫn bay lơ lửng hoài.
Bên dòng sông khi trời tạnh, hàng cây đất Hán Dương trông rõ mồn một.
Trên bãi Anh Vũ cỏ thơm mọc mơn mởn xanh tươi.
Lúc trời chiều, đứng ngắm cảnh, tự hỏi đâu là nơi quê nhà?
Khói tỏa trên sông sóng gợn khiến cho người ta sinh ra mối buồn rầu trong lòng.
Dịch thơ:
GIÁC HOÀNG HẠC
Hạc vàng ai cưỡi đi đâu?
Mà đây Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ!
Hạc vàng đi mất từ xưa,
Nghìn năm mây trắng bây giờ còn bay.
Hán Dương sông tạnh cây bày,
Bãi xa Anh Vũ xanh dày cỏ non.
Quê hương khuất bóng hoàng hôn,
Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai?
Ngày nay, số 80
10 – 10 – 1937
TẢN ĐÀ
Tản Đà đã dịch bài Hoàng Hạc lâu, theo thể lục bát. Chúng tôi xin dịch thử theo thể thất ngôn bát cú như sau:
LẦU HOÀNG HẠC
Người xưa cưỡi hạc đã xa bay,
Hoàng Hạc lầu không vẫn chốn này.
Mây trắng ngàn năm lơ lửng mãi,
Hạc vàng một tếch khuất trùng ngay,
Hán Dương sông tạnh cây phô sắc,
Anh Vũ cồn xa cỏ mọc dày.
Chiều muộn quê nhà đâu khuất bóng?
Trên sông khói sóng gợi buồn thay.
NGUYỄN QUẢNG TUÂN
***
Ai cưỡi hạc vàng đi mất hút,
Trơ lầu Hoàng Hạc chốn này thôi!
Hạc vàng một đã đi, đi biệt,
Mây trắng ngàn năm bay chơi vơi.
Song tạnh Hán Dương cấy sáng ửng.
Cở thơm Anh Vũ bãi xanh ngời.
Hoàng hôn về đó, quê đâu tá?
Khói sóng trên sông não dạ người.
KHƯƠNG HỮU DỤNG