Vi khuẩn là gì?
Đó là những sinh vật nhỏ nhất, vào cỡ micromet (phần nghìn milimet). Năm 1665, nhờ công cụ mới là kính hiển vi, khi mô tả quan sát về cấu tạo của bấc (lie), nhà thiên văn và toán học người Anh Robert Hooke đã đặt ra từ “tế bào” để chỉ tên những cấu trúc mà ông thấy ở đây. Khoảng 10 năm sau, Antonie van Leeuwenhoek, người làm thanh tra công việc đo lường và trọng lượng ở thành phố Delft, rất say mê chế tạo các kính hiển vi, có một thấu kính rất nhỏ. Vì vậy, ông là người đầu tiên quan sát các vi sinh vật mà ông gọi là “động vật tí hon” và vẽ những hình thái chính xác khác nhau của chúng (hình cầu, dài hoặc xoắn). Điều kỳ lạ là mặc dù gây ấn tượng, các quan sát của Leeuwenhoek lại không tạo ra một lĩnh vục nghiên cứu mới. Trong gần hai thế kỷ, rất ít nhà bác học quan tâm đến những sinh vật nhỏ bé đến nực cười này! Phải đợi đến giữa thế kỷ XIX người ta mới có ý định vén bức màn bí mật về chúng để tên “vi khuẩn” (từ tiếng Hy Lạp baktêria, nghĩa là gậy) ra đời.
Vi khuẩn là những sinh vật đông đảo nhất trên Trái đất. Khối lượng lũy tích của chúng có thể so với thực vật. Chúng hầu như có mặt ở khắp nơi, xung quanh chúng ta, trên người và trong người chúng ta. Trên thực tế, ở một người khỏe mạnh, người ta thấy số vi khuẩn (chủ yếu ở ngoài da và trong ruột) nhiều gấp 100 lần số tế bào của người. Mỗi vi khuẩn là một tế bào, nghĩa là một khối chất sinh học có màng bao quanh và tất cả những thành phần cần thiết để sinh sản riêng. Về cơ bản nó khác virus ở chỗ virus nhỏ hơn khoảng 10 lần và virus lúc nào cũng phải xâm chiếm một tế bào và sử dụng các công cụ của tế bào này để sinh sản.
Vì có khả năng biến đổi kỳ lạ, gắn liền với hình thái hoặc đồng hóa thức ăn, các quần thể vi khuẩn có thể thích nghi với môi trường thay đổi, hoặc tiếp thu các đặc tính mới chỉ trong vài thế hệ với tính chất vô cùng đa dạng. Chúng đã có trước chúng ta và có thể còn tồn tại lâu hơn chúng ta!
