Tiếng Dương Cầm Trong Mưa Chương 37
Còn lại gì cho em ?
Có những cuộc đời phẳng lặng và bình yên, có những cuộc đời đầy phong ba, bão tố...
Làng Bắc Lý có nhiều cô gái mới lớn, con gái Đồng Hới có tiếng trắng trẻo, khỏe mạnh. Nhật Lệ nổi trội hẳn trong đám thôn nữ ấy. Đôi mắt lá răm đen láy, sống mũi thẳng, hàm rắng cắn chỉ trắng muốt nao lòng đám thanh niên trong làng. Nụ cười của cô làm các chàng trai đêm về thầm nhớ.
Mười tám tuổi như một bông hoa tỏa hương thơm đoàn văn công nhìn thấy cô gật đầu ngay. Vài hôm sau, cô có tên trong danh sách đoàn văn công của tỉnh Quảng Bình.
Bình người xómNam, chàng trai hai mươi tuổi có vầng trán rộng thênh thang, đôi mắt sáng và khóe miệng luôn cười hiền hậu. Anh gặp cô khi tham gia sinh họat Đoàn buổi tối. Anh bị quyến rũ bởi nụ cười, mái tóc tết đuôi sam hai bím thật dày, tung tảy sau lưng theo mỗi bước đi của cô. Nhà Bình cách nhà Lệ ba cây số, thỉnh thoảng anh đạp xe xuống nhà cô chơi. Mẹ cô rất quý anh, nhà có cây lê ki ma rất ngon và sai quả, bà thường dấm trong thùng gạo để dành cho anh.
Thấm thoát thời gian trôi, anh có giấy gọi lên đường nhập ngũ. Buổi tối trước hôm anh lên đường, anh đến nhà cô khi cô đang nằm đung đưa trên chiếc võng mắc dưới hai cây lê ki ma. Anh lúng túng mãi, cứ đứng đưa võng, còn cô ngượng ngùng cũng chẳng biết nói năng chi. Anh đỏ mặt: “O có ưng không thì cho tui biết để tui yên tâm lên đường?!”
Lệ bẽn lẽn đỏ mặt không nói, lỡ nằm võng rồi nằm luôn, ngón tay táy máy dây võng dù màu xanh, không trả lời. Nhưng khi anh về, cô tiễn anh qua một đoạn đường tàu hỏa, yên lặng chẳng ai nói với ai. Đến ngã rẽ đường vào xómNam, anh đánh bạo nắm tay cô thật chặt, rồi quay đi rất nhanh. Đêm đó cả hai trằn trọc mất ngủ.
Những lá thư thương nhớ của anh vượt chiến tuyến gửi về, cô cất kỹ trong chiếc rương cũ của cha cho. Hai năm sau anh về phép, đám cưới nhẹ nhàng có sự chứng kiến của thủ trưởng đơn vị anh và anh em trong đoàn văn công. Cô dâu mặc chiếc áo sơ mi trắng ngắn tay, có một miếng vá hình chữ nhật trên vai, chú rể thì áo lính xanh còn mới tinh thơm mùi vải. Hạnh phúc nhỏ nhoi trong ngôi nhà đóng bằng gỗ lợp mái tranh ông bà nội của anh để lại. Sau ngày cưới ba hôm, Bình lên đường hành quân ra phía Bắc. Cô cũng hành quân theo đoàn văn công đi biểu diễn khắp nơi từ Quảng Trị, Thừa Thiên, dọc theo đường Trường Sơn... và cũng từ đó họ bặt tin nhau. Những lần đi biểu diễn tại các lán trại bộ đội, nàng đều hỏi tin tức về anh nhưng càng trông càng mịt mù.
Trải qua những trận chiến liên miên, khốc liệt, những lá thư của Bình không về được đến quê nhà. Anh bị thương nặng ở Đồ Sơn, cô cũng không hề hay biết.
... Bảy năm trôi qua, Lệ héo mòn vì đợi chờ, nhớ nhung, trông ngóng. Mỗi ngày, khi chị quân bưu phát thư, cô lén ra đứng gần đó để chờ đợi, hy vọng. Một lần, Bích - chị quân bưu giờ lá thư vui vẻ hét to:
- Ôi, thư Bình này! - Rồi chị cầm lá thư chạy giấu đi.
Niềm vui lên đến tột cùng, như hạn hán gặp mưa rào, Lệ sung sướng đuổi theo chị quân bưu để lấy thư, nàng mừng suýt nghẹn thở.
Bích ân hận dừng lại:
- Chị đùa đấy, không phải của em!
Lệ vỡ òa. Cô khóc nức nở, về phòng nằm và không ăn uống gì suốt ba ngày, người lả đi như tàu lá chuối khô.
Sau lần đùa ấy, Bích phải làm kiểm điểm.
Những ngày tháng trôi qua vẫn bặt tin Bình. Nhật Lệ vẫn làm tròn nghĩa vụ con dâu với mẹ Bình, ngoài thời gian đi diễn, cô vẫn chăm lo việc đồng áng của hai nhà, chăm sóc hai mẹ, các em. Thương con dâu vò võ một mình bao nhiêu năm trời, đang tuổi xuân mà buồn bã, héo mòn, mẹ Bình có ý mai mối cho cô một anh thanh niên người làng khỏe mạnh, nhưng cô dứt khoát từ chối. Nhiều chàng trai thấy Lệ cô đơn, thương cảm muốn bày tỏ nỗi lòng nhưng cô nhất định không gặp gỡ. Bình chưa có giấy báo tử, cô vẫn âm thầm hy vọng.
Tám năm trôi qua.
Sáng mùng 5 Tết năm 1970, Bình vai mang ba lô cháy xém túi bên trái, tóc đầy bụi và cỏ khô bước vào nhà.
Lệ như cây khô được hồi sinh. Sáng dậy, nằm bên anh mà cô ngỡ mình đang mơ. Cô đi chợ Ga, mua cua đồng về nấu riêu, mua cá Tràu về kho khế cho anh ăn. Niềm vui chưa được trọn vẹn, Bình lại lên đường.
Đêm chia tay ngọt ngào. Đầy nhung nhớ. Ngoài trời, mưa xuân rơi dịu dàng. Bình ôm mãi người vợ trẻ trong vòng tay rắn rỏi của mình, không muốn rời. Anh muốn bù đắp lại những tháng năm đằng đẵng của sự chia ly, của khói súng khét lẹt ngoài chiến trường, nơi mà cái sống và cái chết cận kề trong gang tấc. Anh cúi hôn lên đôi bàn tay thanh xuân tần tảo, tận hưởng mùi hương bồ kết, hương hoa bưởi toả ngát trên mái tóc dày mềm mại như nhung trải đầy xuống thắt lưng thon lẳn. Những giọt nước mắt hạnh phúc khe khẽ lăn trên gương mặt Nhật Lệ, niềm vui, nỗi buồn và hạnh phúc đan xen trong trái tim cô. Cô nhắm mắt lại tận hưởng những phút giây vợ chồng nồng ấm mà cô tưởng chừng không bao giờ có được nữa. Ôi chiến tranh. Khi nào mới hết chiến tranh? Khi nào anh mới trở về bên cô mãi mãi?
Những chuỗi ngày dài nhớ nhung và hy vọng. Cô giật mình lắng nghe, hình như có một mầm sống đang lớn dần trong cô, có tiếng cựa quậy thật khẽ trong mình. Niềm mong ước của cô cuối cùng đã trở thành hiện thực, cả làng mừng cho cô, họ cùng cầu mong cho cô mẹ tròn, con vuông.
Niềm vui làm Lệ không hề thấy mệt, cô dường như làm việc nhiều hơn, vừa làm vừa hát, cô thích hát bài "Tình em" với giai điệu ngọt ngào: Khi chiếc lá xa cành, lá không còn màu xanh, mà sao em xa anh, đời vẫn xanh vời vợi, có gì đâu anh ơi, tình yêu là nhựa sống.” Mẹ cô mừng lắm, con gái mẹ rồi cũng sắp có con, bà sắp có cháu ngoại! Bà lui cui dọn dẹp chiếc giường nhỏ dành chỗ đón cháu.
... Mấy ngày hôm nay, đứa bé trong bụng quẫy đạp, xoay xở liên tục làm Lệ mệt mỏi, từng cơn đau lưng nhức nhối khiến nàng không sao chợp mắt được. Mẹ cô đi chợ mua trứng gà, mè đen về nấu chè, mẹ bảo, để dễ sinh.
Buổi trưa trời nắng như đổ lửa, cái nắng gay gắt pha gió Lào miền Trung như muốn thiêu đốt tất cả mọi thứ. Nhật Lệ gội đầu, chia tóc tết thành hai đuôi sam dày đen nhánh thật chặt, buộc đôi lại gọn ghẽ sang hai bên, rồi xếp tã và mấy cái áo sơ sinh cũ, tất tay chân nhỏ xíu, vào cái làn cũ của mẹ để vào trạm xá. Phòng sinh là một căn hầm nằm cách mặt đất một mét rưỡi, ánh sáng ban ngày không đủ chiếu sáng cho các bà mẹ và em bé. Cô y tá phải thắp thêm đèn dầu. Một giờ trưa, Nhật Lệ trở dạ. Cô ý tá bọc đứa bé trong miếng vải dù trắng giơ đứa bé lên trước mắt cô: “Con gái, hai kilo bảy nhé!” Đứa bé khóc oe oe rất to, nàng ngỡ ngàng khi thấy một sinh linh bé bỏng, đỏ hỏn, ngón tay ngón chân rất dài, khóc ngằn ngặt!
Những ngày yếu đuối của kỳ khai hoa nở nguyệt cũng trôi qua, những khi có máy bay, bà cháu, mẹ con lại bế nhau chạy xuống hầm trú ẩn... Thấm thoát, bé đã ba tháng, Lệ viết thư báo tin cho Bình, nhưng đơn vị anh đã dời địa điểm lên Bãi Cháy. Anh vẫn chưa biết là mình đã có con!
Ngày cô phải quay lại đoàn văn công đi làm. Con bé khóc ngất khi xa mẹ. Cực chẳng đã, cô bế con theo đoàn đi diễn. Có lần đang diễn ở giữa rừng, vào vai kịch, chợt nghe tiếng con bé khóc thét phía sau thùng xe, Nhật Lệ quýnh lên đọc sai lời thoại, sau này, cô không nhớ là mình đã nói gì, làm gì, nói thật nhanh cho xong để chạy ra với con!
May mắn, khi sơ tán tại nhà dân họ rất tốt, thương đoàn văn công, các bà các mẹ dỗ con cho cô lên sân khấu. Khi thì bát canh cua đồng, quả trứng gà, có gì cho nấy, con bé cũng như củ khoai củ sắn lớn dần, đôi mắt đen lay láy luôn mở thật to, tròn xoe. Cũng lạ, thời chiến gian nan như vậy mà con bé mũm mĩm, hồng hào như tranh vẽ. Rồi nghiễm nhiên trở thành một thành viên đáng yêu nhất trong đoàn, từ bác trưởng đoàn, các cô, chú anh nuôi, ai cũng thích được bế, được thơm vào đôi má căng mọng, thơm mùi sữa của bé Hồng Nhung. Sự có mặt của bé làm mọi người quên hết những khốc liệt hiện hữu của bom rơi, đạn nổ.
Đầu năm 1972, Mỹ tăng cường thả bom khu vực Quảng Bình, Quảng Trị, các đơn vị bộ đội mang ba lô, vũ khí hành quân liên miên. Một quả bom nổ ngay sát sân khấu, đoàn văn công hối hả đi sơ tán, đồ đạc, đạo cụ cồng kềnh, Lệ được ưu tiên đi trước, không phải mang đạo cụ vì có con nhỏ, nhưng cho ăn cháo, rồi tè... quấy quá thế nào mẹ con cô lại thành đi sau.
Nhật Lệ để con gái ngồi trên ghế trước xe đạp, trên ghi đông bên trái bên phải treo nồi niêu, chăn màn, gạo, sữa... những thứ tối thiểu cần thiết cho một đứa trẻ hơn một tuổi. Hai mẹ con đùm túm chở nhau đi, hết lên xe lại dắt bộ, cô cố ghì vững chiếc xe đạp chỉ chực ngã khi qua những đoạn đường nhựa bị đào xới tung tóe bởi mảnh bom, những thửa ruộng không còn nguyên vẹn bởi hố bom sâu hoắm nước đang từ từ rỉ ra. Xa xa tiếng bom vẫn nổ vọng về như tiếng sấm đầu mùa mưa.
Đến đoạn đường bị cắt ngang bởi một hố bom sâu hoắm, người ta dựng cây cầu khỉ bằng một cây tre bắc ngang thì Lệ chịu hẳn, loay hoay mãi không biết cách nào để sang, con bé nghe tiếng bom khóc thét lên không sao dỗ được, cô đành ngồi ôm dỗ con và nước mắt tuôn trào...
Cũng may, khi đó có Dũng là người đi sau cùng, thấy hai mẹ con ôm nhau khóc, anh vội dắt xe đạp sang bên kia cầu, rồi quay lại một tay bế bé Hồng Nhung, một tay dắt tay cô qua.
Dũng kém cô hai tuổi, chưa có vợ, anh đánh trống và đóng các vai chính trong đoàn. Nhiều lần thấy hoàn cảnh hai mẹ con côi cút anh cảm thấy thương Lệ quá, như hôm nay, không có anh không biết mẹ con Lệ sẽ ra sao?
Đã hai năm trôi qua, anh thường hỏi han tin tức của Bình nhưng bặt tin.
Anh vẫn âm thầm giúp cô, khi thì trông bé Hồng Nhung, khi thì mua cho bé cái chăn, áo lạnh, tấm bánh... anh cảm thấy thương bé Hồng Nhung như con của
mình vậy.
Một lần, khi bé Hồng Nhung ngủ say, Nhật Lệ ngồi giặt chậu quần áo, áo bà ba nâu làm thân hình cô đã gầy guộc lại càng mỏng manh thêm. Dũng ngồi xuống: “Để anh... !”. Thế rồi, anh không cưỡng lại được lòng mình đang dâng trào một thứ tình cảm khó tả, đã ghì chặt Lệ trong vòng tay. “Anh yêu em!”, “Cho phép anh coi bé Nhung như con nhé?”. Lệ nhìn anh thóang ngỡ ngàng rồi gục vào vai anh khóc nức nở. Gương mặt và thân hình gái một con êm ái tựa vào anh, một cảm giác không sao tả nổi, cả người anh tan chảy. Anh khẽ nói: “Cho phép anh chăm sóc em và con nhé?”
Lệ như bừng tỉnh, cô chợt đẩy anh ra và thảng thốt: “Không! Không được đâu anh ơi! Em đã có chồng, em không thể!” Rồi cô vùng chạy ra ngòai.
Từ đó, Lệ cố tránh gặp Dũng, cô cố gắng tỏ ra mạnh mẽ trước mặt Dũng, nhưng đêm về ôm gối khóc lặng lẽ.
Năm 1974, Bình về đón Lệ và con ra Quảng Ninh. Ngôi nhà đơn vị cho mượn ở chưa ấm hơi người, anh lại tham gia đoàn tàu không số tiến vào miềnNam. Lệ lại vò võ một mình với con gái. Lại một mình loay hoay trồng bí, trồng ngô, cấy lúa... Chẳng có mẹ và bạn bè bên cạnh, đất khách quê người!
Hơn năm sau, anh trở về với một viên đạn còn chưa gắp trong lưng, nhưng rất may, sức khỏe anh vẫn tốt. Giải phóng miềnNam, anh ở hẳn Quảng Ninh, được gần vợ con. Bé trai bụ bẫm xinh xắn chào đời. Nhật Lệ sung sướng, cô tưởng đời mình từ nay được bình yên, cô thầm cảm ơn trời đã để anh sống và về với cô. Nhập ngũ cùng anh chỉ còn hai người sống sót trở về.
Một ngày, khi được ba tuổi, cu Quảng sốt rất cao. Nhà xa bệnh viện Hồng Gai đến hai chục cây số, phương tiện không có, hàng xóm cũng không, Bình lại bận đi tiếp đoàn cán bộ cấp trên đến tối. Khi anh trở về chở hai mẹ con vào viện thì cu Quảng đã hôn mê... Cháu bị viêm màng não! Bác sỹ buồn bã lắc đầu: “Nếu nhập viện sớm nửa ngày có thể cứu được cháu”.
Nhật Lệ suy sụp sau cái chết của con. Dường như hàng tháng trời cô mất ngủ, ngồi lặng yên không nói hàng giờ. Cô chỉ còn nặng có ba mươi tám kilôgram. Bình ân hận và rất đau khổ, giá như anh về sớm hơn...
Tất cả tình thương hai vợ chồng dành hết cho bé Hồng Nhung. Bé ngoan ngoãn, dễ thương và xinh xắn như một con búp bê hồng hào. Sáu tuổi bé đã biết giúp mẹ, bảy tuổi biết ra biển thả lưới cùng cha...
Tháng 2 năm 1978, một lần nữa anh lại lên đường! Nhật Lệ lại khăn gói gồng gánh con rời Quảng Ninh ra Hà Nội tránh chiến tranh. Lại những ngày mới làm quen với người, với vùng đất Thủ đô. Đất Thủ đô mở rộng vòng tay đón cô gái miền Trung lam lũ đầy chịu thương chịu khó. Hai mẹ con ở nhờ nhà người quen, hàng ngày mẹ đi làm, con gửi vào trường học ở Gia Lâm, chiều về lại cuốc đất trồng rau, nuôi heo.
Một lần nữa anh lại trở về nguyên vẹn. Anh đón mẹ con về Hải Phòng nơi anh công tác. Chưa được bao lâu, anh được cử đi Nga học năm năm ở học viện cao cấp LeninGrát. Khi đó cô có thai được hai tháng.
Cuộc sống những năm 1980 với tem phiếu chật vật. Anh đi vắng, cô bụng mang dạ chửa tần tảo nuôi con.
Ngày mùa đông lạnh giá, bụng to gần 8 tháng (cô không biết là mình sinh đôi). Trên đường đi làm về, cô mua cây chuối già để nấu cho heo ăn. Bụng to, cây chuối cồng kềnh buộc sau xe đạp, cô khó khăn dắt xuống phà Bính Hải Phòng để chở về nhà. Được mọi người động lòng thương đẩy giúp... Những ngày tháng khó nhọc rồi cũng qua... bởi sức mạnh của con người đã chiến thắng.
Ngày cô trở dạ sinh hai cháu gái cũng là một ngày mùa đông giá lạnh. Không có chồng bên cạnh. Không có bà con họ hàng thân thích. Hồng Nhung chưa đủ biết lo những việc của người lớn. Một mình cô cắn răng chịu đau đớn. Mẹ tròn con vuông, ba mẹ con lên xích lô trở về nhà.
Hồng Nhung đã biết phụ giúp mẹ trông em... Một nách hai con nhỏ, cô phải dậy khuấy nước cơm cho hai bé ăn vì không đủ sữa ngay từ những ngày trong tháng...
Những đêm hai bé cùng bị ốm sốt, cùng bị tiêu chảy, tã không giặt kịp, cô chỉ còn biết bế con ngồi chịu trận trông cho trời sáng... bệnh viện thì ở xa... đó là những đêm kinh hoàng mỗi khi chị nhớ lại. Thương con, chị vượt qua tất cả...
Hai đứa bé khát sữa khóc suốt đêm, cô lại một mình vật lộn để nuôi con. Ban ngày đi làm, trưa đến cô đạp xe xuống cầu Rào, lặn xuống mương trong cái rét mười độ vớt rong về nuôi lợn. Tối cơm nước cho con ăn xong lại ra sau đường tàu cuốc đất trồng rau.
Một hôm, khi đang ở bệnh viện truyền huyết thanh cho con, cô nhận được điện báo mẹ mất, nước mắt lặn vào trong, cô vật vã đau đớn khôn cùng: “Con có lỗi với mạ nhiều lắm, con làm sao về tiễn mạ được đây? Mạ ơi! Tha lỗi cho con!... .”
Nỗi khổ nào rồi cũng qua. Mưa bão tan rồi, nắng lại hửng lên.
Anh về, hai đứa trẻ đã lên bốn, cổ tay gầy ngẳng như cẳng cò. Xót con quá, anh lần lượt bán đến cái bàn là Nga cuối cùng cho con ăn bồi dưỡng.
Nhưng đồng lương bộ đội cũng chẳng giúp vợ được nhiều, Nhật Lệ vẫn ngày ngày tần tảo, lam lũ hết đi làm rồi nuôi heo, trồng trọt, mà cũng chẳng biết làm gì hơn, trước mắt cô chỉ là ba đứa con cần có tiền để mua gạo.
Cô gái xinh đẹp ngày nào giờ đã thành người thiếu phụ gầy gò, mái tóc đã ngả bạc, làn da rám nắng vì lam lũ, vết nhăn hằn sâu trên đôi mắt trải qua nhiều ưu phiền.
Cuộc sống vẫn trôi. Hồng Nhung càng lớn càng xinh đẹp như một đóa hồng dịu dàng toả hương thơm ngát, mái tóc đen thẫm nhức mắt người đối diện. Hai bé con cũng lớn dần khi nào không biết, thân hình thấp thoáng hình dáng của cha, nụ cười duyên dáng của mẹ.
Cả ba đứa con đều xinh xắn và thông minh như ba bông hoa đồng nội, Nhật Lệ ngắm con thấy dáng hình mình ngày xưa, đó là niềm hạnh phúc, là lẽ sống của đời cô.
Quân lệnh như sơn, anh khăn gói lên đường ra biên giới phía Bắc!
Những tháng ngày dài đằng đẵng đợi chờ...
Mái tóc Nhật Lệ ngày càng thêm nhiều sợi bạc. Cô gái xinh đẹp trở thành bà từ khi nào... Hoa mai nở vàng mỗi năm, khi Tết đến, bà rưng rưng nhìn lại năm tháng tàn phai.